Diskur ki swiv ti prezante par Alain Muneean dan kad Eta-de-lye lor bann parti politik, ki ti organize par LALIT le 1 ek 2 Novam dan Port Louis.
Mersi pu sa lokazyon ki pe donn mwa pu prezant sa travay kolektif ki bann kamarad dan Bo Basin finn gayn lokazyon fer lor sa kestyon fayit sistem ledikasyon ek politik langaz la.
Dabor li inportan pu get bann indikater, kifer nu dir ki sa sistem la an fayit? Ki bann eleman ki nu ena zordi ki permet nu dir ki sistem la li enn fayit?
Dabor dapre so prop standar, nu rekonet ki sa sistem enn fayit atraver enn seri lesek: So lesek nivo primer mem dapre so standar, li byen byen ot. Savedir si nu ena plis ki 1/3 zanfan ki pa resi pas sa legzame CPE la, li enn ave par limem ki sistem la li enn fayit.
Asterla bann ki resi pase, telman sa pase-la pa donn sifizaman konpetans pu kontiyn enn skolarite korek, la usi problematik, la usi li enn ave ki sistem la anfayit dapre zot prop standar.
Anplis, kan ena otan zanfan ki ezekte depi sistem la, nu pena enn priz ansarz konvenab pu sa bann zanfan la. Tu sistem ki dan enn manyer u enn lot pe eliminn bann zanfan, ti devet usi ena enn sistem alternatif ki permet sa bann zanfan gayn enn posibilite fer enn ratrapaz. Sa sistem pena. Ou alor si ena, li dan enn kondisyon deplorab, zanfan rant laba zis pu pa res lor sime.
Asterla, ena usi lefet pu bann ki resi pase, nivo drop-awt nivo segonder li res elve. Bann ki resi al ziska HSC, zot nomb byen ba e natirelman bann ki pe resi al nivo Liniversite, zot nomb pli ba ankor.
Alor malgre enn seri reform ki finn fer, ki finn zalonn listwar Moris, dapre so prop standar sistem la enn fayit.
Me bann militan drwa imin e bann dimunn progre, de nou kote, li nu devwar pu devlop enn sertenn nomb kriter pu demontre inpe plis kimanyer sistem la anfayit :
Sistem la pe zis amenn lesek apre lesek.Eski ena enn zanfan dan sa pei Moris-la ki kontan al lekol? Ki relasyon dimunn finn gayn lokasyon devlope avek seki nu apel savwar, seki nu apel konesans, alinteryer lekol? Repons la li evidan, zanfan pa kontan al lekol.Mem zanfan pli briyan ki kapav ena, anfet si ti ena swa, sertennman mo kwar li pa ti pu kontan al lekol.Sa kantite paran ek zanfan ki strese kan kone ki pu ena legzame, kan kone ki li bizin rant dan sa sistem kot ena leson partikilyer, li epuvantab.
Fode pa nu bliye ki tusala pe amenn enn nivo vyolans deplizanpli elve dan bann lekol.Fode pa nu kwar ki sa nivo vyolans la pe zis afekte lekol ZEP ubyin bann lekol ki pa pe perform. Li pa vre. Lavyolans zordi zur, li finn atenn bann some, mem dan bann lekol ki nu konsider zordi zur kuma bann 'Star School', e sa pa zis dan nivo primer, li onivo segonder usi.
Ena usi lefet ki buku bann akademik pu dir nu zordi ki, mem bann zanfan ki al ziska HSC, ki pase, al Liniversite, nivo zot lapanse, nivo zot kapasite kognitif kuma nu dir, li pa dan enn nivo ki ti bizin. Mem bann zanfan ki pe al liniversite zordi, parski sistem la finn zis montre zot anprann par ker, zot pa kapav devlop sifizaman kapasite pu reflesi konvenableman. Buku akademik pu dir nu sa, e nu mem kan nu koz avek bann dimunn ki sorti depi bann liniversite, nu truve a kel pwin li alarman, nivo byen ba.
Kan nu koz fayit sistem, nu koz osi nivo kreativite bann zenes, mo kwar definitivman ena kreativite ki tufe depi kumansman mem. Sistem la reelman li broy dimunn, li anpes zanfan devlop so bann potansyel. Mo sir ki bann kamarad dan lasal ki dan domenn ledikasyon pu dakor ki zordi ena enn reprezyon kont seki ena depli zoli, depli nob dan enn dimunn. Anfet, sa travay kumadir pu kas dimunn, li kumanse byen boner dan sistem ledikasyon. Alor kan nu koz devlopman integral zanfan, drwa lexpresyon inn reprime isi dan Moris, dan sistem ledikasyon depi kumansman mem.
Men si nu bizin salye lefet ki Guvernman finn pran desizyon pu introdwir lang kreol dan lekol, la usi kuma lang opsyonel, li kler ki alabaz fayit nu sistem ledikasyon, ena sa problem langaz e drwa lexpresion ki pa respekte. Sa sistem ledikasyon la finn otan banane dekret ki langaz ki mazorite dimunn koze, savedir langaz kreol ek Bhojpuri, kuma bann langaz ilegal. Pa gayn drwa koze. Tu dimunn ki dan sistem edikatif kone ki ziska ler, dan mazorite lekol ikonpri dan lekol ki ena program spesyal pu langaz kreol, ankor ena mepri ek prezize byen for kont langaz maternel.
Natirelman ena tuzur sa divors, ant lakaz ek lekol. Dan lozik sistem aktyel, paran pa gayn drwa rant dan lekol. Paran fode pa vinn dan lekol. Sa li enn politik ki finn met anplas, e finn ranforsi. Dan bann rar lokazyon kot sa finn posib, seki dan bann paran finn zis amerde, finn rant dan lekol pu proteste. Sirman sa pa solisyon ideal pu amenn progre, me li zis manifestasyon lakoler dimunn avek enn sistem kot tu blam vinn lor zanfan, kot tu blam al divan laport paran. Sa paran-la pa konn narnye, pa tann narnye de bon lor seki li fer kot li. Mem kitsoz ki li pe fer de bon kot li pa rekonet. Alor tusala, li bann indikater byen kler, akel pwin, nu ena enn sistem ledikasyon ki finn donn bann rezilta byin feb, medyok mem, dan buku ka. Kan nu get sa bann indikater la, li interesan pu get bann rezon deryer sa.
Nu kapav get sistem ledikasyon dan so dimansyon istorik, parski anfet nu finn erit enn sistem ledikasyon kolonyal. Sa sistem ledikasyon kolonyal la, li ti ena enn lobzektif ase sinp. Li ti ena pu reprodwir enn elit. Enn elit ki alafwa rasis dan enn premye tan, li vinn kominalis apre e detutan li ti ena enn konotasyon de klas. Alor alafwa rasis dan so bann prezize ek pratik, kominalis e deklas. E sa ziska zordi si u anvi truv li u pu truv li. Li pa difisil pu truve a kel pwin dan sa dispozitif nu sistem ledikasyon, tu sa 3 zafer la ankor la. Enpe mwins, enpe plis, me li ena latet dir. Odepart mem nu eritye enn sistem, anfet, ki kondann enn mazorite zanfan a vinn bann adilt ki pu zwenn enn marse travay bomarse. Li reponn anfet a sa sistem politik ek ekonomik dan nu pei. Sistem ledikasyon finn mintenir sistem politik e ekonomik a diferan moman dan sosyete. Donk li refle fidel enn sitiasyon politik ek ekonomik pei.Me li refle usi bann diferan lafors anprezans tan lor lasenn politik ek lor lasenn ekonomik.Enn sistem ki ena natirelman buku inkoerans.
Nu pa kapav dir zordi ki nu ena enn sistem ledikasyon nasyonal kom tel. Li kler ki dan sa sistem la, dan manyer ki diferan akter rantre sorti, zwe, badine fer bann siranser, li kler ki sa sistem la li vwe a rann lavi bann zanfan Moris tuletan dir mem parski li pa nasyonal. So lintere se pa lintere devlopman zanfan, se lintere devlopman bann lintere sekter. Nu kone, nu ena lexperyans, nu’nn truve tutlong listwar, me anpartikilye ena bann legzanp byen presi lor dernye 20-30an, lor kimanyer bann lafors politik, bann lafors sosyo-relizyez finn ladan pu diskit lor but, lor kisannla bizin gayn so but, kan pe sey aldelavan ar bann reform.
Nu truve usi dan sa sistem ledikasyon la, ki pena okenn kordinasyon ant bann diferan sekter ladan. Ki so gardri/maternel, so primer, so segonder, so prevokasionel, so ledikasion spesyalize, so linversite, tu pe rul lor limem kumadir. Pena okenn espes kordinasyon. Enn sistem ledikasyon pa kapav donn rezilta kan pena enn minimam kordinasyon.
Mem zafer ankor lor kestyon politik langaz. Politik langaz ankor enn fwa, li’nn osi enn zarm pu favoriz enn elit odetriman lamas dimunn. Sa som prezize ki finn batir kont bann lang maternel, finn enn gro zarm pu plomb sa sistem-la. Bann reform ki finn ena, finn turn otur bann muvman politik otantik: Depi so Jean Lebrun ziska introdiksyon lang maternel dan primer anpasan par Me 75, bann diferan gin ki finn gayne par rapor a ledikasyon gratis. Kumadir, nu kapav retras bann veritab muvman politik otantik ki finn ena. Natirelman finn ena osi kontestasyon depi etidyan zotmem, Me 75.
Mersi pu sa lokazyon ki pe donn mwa pu prezant sa travay kolektif ki bann kamarad dan Bo Basin finn gayn lokazyon fer lor sa kestyon fayit sistem ledikasyon ek politik langaz la.
Dabor li inportan pu get bann indikater, kifer nu dir ki sa sistem la an fayit? Ki bann eleman ki nu ena zordi ki permet nu dir ki sistem la li enn fayit?
Dabor dapre so prop standar, nu rekonet ki sa sistem enn fayit atraver enn seri lesek: So lesek nivo primer mem dapre so standar, li byen byen ot. Savedir si nu ena plis ki 1/3 zanfan ki pa resi pas sa legzame CPE la, li enn ave par limem ki sistem la li enn fayit.
Asterla bann ki resi pase, telman sa pase-la pa donn sifizaman konpetans pu kontiyn enn skolarite korek, la usi problematik, la usi li enn ave ki sistem la anfayit dapre zot prop standar.
Anplis, kan ena otan zanfan ki ezekte depi sistem la, nu pena enn priz ansarz konvenab pu sa bann zanfan la. Tu sistem ki dan enn manyer u enn lot pe eliminn bann zanfan, ti devet usi ena enn sistem alternatif ki permet sa bann zanfan gayn enn posibilite fer enn ratrapaz. Sa sistem pena. Ou alor si ena, li dan enn kondisyon deplorab, zanfan rant laba zis pu pa res lor sime.
Asterla, ena usi lefet pu bann ki resi pase, nivo drop-awt nivo segonder li res elve. Bann ki resi al ziska HSC, zot nomb byen ba e natirelman bann ki pe resi al nivo Liniversite, zot nomb pli ba ankor.
Alor malgre enn seri reform ki finn fer, ki finn zalonn listwar Moris, dapre so prop standar sistem la enn fayit.
Me bann militan drwa imin e bann dimunn progre, de nou kote, li nu devwar pu devlop enn sertenn nomb kriter pu demontre inpe plis kimanyer sistem la anfayit :
Sistem la pe zis amenn lesek apre lesek.Eski ena enn zanfan dan sa pei Moris-la ki kontan al lekol? Ki relasyon dimunn finn gayn lokasyon devlope avek seki nu apel savwar, seki nu apel konesans, alinteryer lekol? Repons la li evidan, zanfan pa kontan al lekol.Mem zanfan pli briyan ki kapav ena, anfet si ti ena swa, sertennman mo kwar li pa ti pu kontan al lekol.Sa kantite paran ek zanfan ki strese kan kone ki pu ena legzame, kan kone ki li bizin rant dan sa sistem kot ena leson partikilyer, li epuvantab.
Fode pa nu bliye ki tusala pe amenn enn nivo vyolans deplizanpli elve dan bann lekol.Fode pa nu kwar ki sa nivo vyolans la pe zis afekte lekol ZEP ubyin bann lekol ki pa pe perform. Li pa vre. Lavyolans zordi zur, li finn atenn bann some, mem dan bann lekol ki nu konsider zordi zur kuma bann 'Star School', e sa pa zis dan nivo primer, li onivo segonder usi.
Ena usi lefet ki buku bann akademik pu dir nu zordi ki, mem bann zanfan ki al ziska HSC, ki pase, al Liniversite, nivo zot lapanse, nivo zot kapasite kognitif kuma nu dir, li pa dan enn nivo ki ti bizin. Mem bann zanfan ki pe al liniversite zordi, parski sistem la finn zis montre zot anprann par ker, zot pa kapav devlop sifizaman kapasite pu reflesi konvenableman. Buku akademik pu dir nu sa, e nu mem kan nu koz avek bann dimunn ki sorti depi bann liniversite, nu truve a kel pwin li alarman, nivo byen ba.
Kan nu koz fayit sistem, nu koz osi nivo kreativite bann zenes, mo kwar definitivman ena kreativite ki tufe depi kumansman mem. Sistem la reelman li broy dimunn, li anpes zanfan devlop so bann potansyel. Mo sir ki bann kamarad dan lasal ki dan domenn ledikasyon pu dakor ki zordi ena enn reprezyon kont seki ena depli zoli, depli nob dan enn dimunn. Anfet, sa travay kumadir pu kas dimunn, li kumanse byen boner dan sistem ledikasyon. Alor kan nu koz devlopman integral zanfan, drwa lexpresyon inn reprime isi dan Moris, dan sistem ledikasyon depi kumansman mem.
Men si nu bizin salye lefet ki Guvernman finn pran desizyon pu introdwir lang kreol dan lekol, la usi kuma lang opsyonel, li kler ki alabaz fayit nu sistem ledikasyon, ena sa problem langaz e drwa lexpresion ki pa respekte. Sa sistem ledikasyon la finn otan banane dekret ki langaz ki mazorite dimunn koze, savedir langaz kreol ek Bhojpuri, kuma bann langaz ilegal. Pa gayn drwa koze. Tu dimunn ki dan sistem edikatif kone ki ziska ler, dan mazorite lekol ikonpri dan lekol ki ena program spesyal pu langaz kreol, ankor ena mepri ek prezize byen for kont langaz maternel.
Natirelman ena tuzur sa divors, ant lakaz ek lekol. Dan lozik sistem aktyel, paran pa gayn drwa rant dan lekol. Paran fode pa vinn dan lekol. Sa li enn politik ki finn met anplas, e finn ranforsi. Dan bann rar lokazyon kot sa finn posib, seki dan bann paran finn zis amerde, finn rant dan lekol pu proteste. Sirman sa pa solisyon ideal pu amenn progre, me li zis manifestasyon lakoler dimunn avek enn sistem kot tu blam vinn lor zanfan, kot tu blam al divan laport paran. Sa paran-la pa konn narnye, pa tann narnye de bon lor seki li fer kot li. Mem kitsoz ki li pe fer de bon kot li pa rekonet. Alor tusala, li bann indikater byen kler, akel pwin, nu ena enn sistem ledikasyon ki finn donn bann rezilta byin feb, medyok mem, dan buku ka. Kan nu get sa bann indikater la, li interesan pu get bann rezon deryer sa.
Nu kapav get sistem ledikasyon dan so dimansyon istorik, parski anfet nu finn erit enn sistem ledikasyon kolonyal. Sa sistem ledikasyon kolonyal la, li ti ena enn lobzektif ase sinp. Li ti ena pu reprodwir enn elit. Enn elit ki alafwa rasis dan enn premye tan, li vinn kominalis apre e detutan li ti ena enn konotasyon de klas. Alor alafwa rasis dan so bann prezize ek pratik, kominalis e deklas. E sa ziska zordi si u anvi truv li u pu truv li. Li pa difisil pu truve a kel pwin dan sa dispozitif nu sistem ledikasyon, tu sa 3 zafer la ankor la. Enpe mwins, enpe plis, me li ena latet dir. Odepart mem nu eritye enn sistem, anfet, ki kondann enn mazorite zanfan a vinn bann adilt ki pu zwenn enn marse travay bomarse. Li reponn anfet a sa sistem politik ek ekonomik dan nu pei. Sistem ledikasyon finn mintenir sistem politik e ekonomik a diferan moman dan sosyete. Donk li refle fidel enn sitiasyon politik ek ekonomik pei.Me li refle usi bann diferan lafors anprezans tan lor lasenn politik ek lor lasenn ekonomik.Enn sistem ki ena natirelman buku inkoerans.
Nu pa kapav dir zordi ki nu ena enn sistem ledikasyon nasyonal kom tel. Li kler ki dan sa sistem la, dan manyer ki diferan akter rantre sorti, zwe, badine fer bann siranser, li kler ki sa sistem la li vwe a rann lavi bann zanfan Moris tuletan dir mem parski li pa nasyonal. So lintere se pa lintere devlopman zanfan, se lintere devlopman bann lintere sekter. Nu kone, nu ena lexperyans, nu’nn truve tutlong listwar, me anpartikilye ena bann legzanp byen presi lor dernye 20-30an, lor kimanyer bann lafors politik, bann lafors sosyo-relizyez finn ladan pu diskit lor but, lor kisannla bizin gayn so but, kan pe sey aldelavan ar bann reform.
Nu truve usi dan sa sistem ledikasyon la, ki pena okenn kordinasyon ant bann diferan sekter ladan. Ki so gardri/maternel, so primer, so segonder, so prevokasionel, so ledikasion spesyalize, so linversite, tu pe rul lor limem kumadir. Pena okenn espes kordinasyon. Enn sistem ledikasyon pa kapav donn rezilta kan pena enn minimam kordinasyon.
Mem zafer ankor lor kestyon politik langaz. Politik langaz ankor enn fwa, li’nn osi enn zarm pu favoriz enn elit odetriman lamas dimunn. Sa som prezize ki finn batir kont bann lang maternel, finn enn gro zarm pu plomb sa sistem-la. Bann reform ki finn ena, finn turn otur bann muvman politik otantik: Depi so Jean Lebrun ziska introdiksyon lang maternel dan primer anpasan par Me 75, bann diferan gin ki finn gayne par rapor a ledikasyon gratis. Kumadir, nu kapav retras bann veritab muvman politik otantik ki finn ena. Natirelman finn ena osi kontestasyon depi etidyan zotmem, Me 75.
Finn ena buku travay ki finn fer otur rekonesans lang maternel. Sa usi li kitsoz ki finn amenn enn sertenn nomb progre, me bizin plis ki sa.
Source: Lalit
No comments:
Post a Comment